Zacznijmy od tego czym jest stres? Samo pojęcie stresu możemy zdefiniować jako reakcję obronną organizmu na wydarzenia trudne, dostrzegane przez nas jako zagrażające naszej osobie. W wyniku stresu nasz organizm podejmuje jedno z dwóch działań „walczy lub ucieka”. W konsekwencji dochodzi do natychmiastowych reakcji fizjologicznych, które często podczas wysokiego stresu ciężko jest kontrolować np. przyspieszone bicie serca, przyspieszony oddech, wzrost ciśnienia krwi, zmiana temperatury ciała, rozszerzenie źrenic czy pocenie się.
Stres może być wywołany przez wiele czynników zewnętrznych, takich jak praca, relacje rodzinne czy konflikty małżeńskie. Do innych przyczyn należą kłótnie z bliskimi, trudne sytuacje życiowe, problemy finansowe, nadmierny hałas oraz porównywanie się do innych. Może również wynikać z czynników wewnętrznych, takich jak negatywne myślenie, perfekcjonizm, przesadne analizowanie, zazdrość czy zaburzenia hormonalne.
Niestety stres wpływa na wiele sfer naszego życia, takich jak zdrowie fizyczne (np. układ sercowo-naczyniowy czy hormonalny) oraz relacje społeczne i zawodowe. Może również oddziaływać na zdrowie psychiczne, prowadząc do depresji czy lęków, a także na styl życia i nawyki żywieniowe. Przyjrzyjmy się dokładniej w jaki sposób stres przyczynia się do zmiany nawyków żywieniowych.
Stres a jedzenie emocjonalne
Jedzenie emocjonalne – jak nazwa wskazuje, jest to jedzenie nie ze względu na głód, a towarzyszące emocje. Kiedy jesteśmy w dużym napięciu, zwiększa się poziom kortyzolu, co może zwiększać apetyt na wysokokaloryczne, słodkie czy słone, przetworzone jedzenie.
Jedzenie emocjonalne może wynikać również z nudy, a nawet nawyków z dzieciństwa, np. jeśli jedzenie było nagrodą lub sposobem na pocieszenie. To wszystko może prowadzić do nadwagi, a później otyłości. W wielu przypadkach po incydencie emocjonalnego jedzenia pojawiają się wyrzuty sumienia i poczucie winy. To z kolei może dodatkowo pogłębiać problem.
Jak utrzymać zdrowy balans w okresie świątecznym?
Czy są sposoby na radzenie sobie z jedzeniem emocjonalnym? Tak!
- Przede wszystkim należy rozpoznać przyczynę, wyzwalacze, dlaczego sięgasz po jedzenie.
- Naucz się jeść świadomie – koncentrując się zawsze na jego smaku, zapachu, konsystencji.
- Planuj posiłki oraz godziny, żebyś nie tracił czasu na myślenie „co by tu. zjeść”
- Wykorzystaj metody radzenia sobie ze stresem: spacer bądź inna aktywność, medytacja, techniki relaksacyjne.
A czy da się sprawdzić poziom stresu w naszym organizmie? Jeśli podejrzewasz, że Twój stres to nie tylko chwila stresu, warto wybrać się na badania i sprawdzić chociażby poziom kortyzolu we krwi. Kortyzol wydzielany jest w cyklu dobowym, a jego najwyższy poziom występuje rano. Z tego powodu badanie powinno być wykonane z samego rana.
U każdego z nas w życiu pojawiają się różne momenty. W idealnym świecie chcielibyśmy, aby spotykały nas tylko pozytywne i szczęśliwe chwile. Rzeczywistość często zaskakuje a stresujące sytuacje towarzyszą nam niemal każdego dnia.
Jedzenie emocjonalne najczęściej wynika z silnego stresu, lęku, smutku czy nudy. Może to prowadzić do problemów zdrowotnych, silnych wyrzutów sumienia, czy też trudności w kontrolowaniu diety.
Aby sobie z tym poradzić, należy rozpoznawać wyzwalacze, triggery i zastosować zdrowe alternatywy, wyrobić nawyk świadomego jedzenie, a także w razie potrzeby szukać wsparcia u specjalistów.
